MUHTARLAR KONFEDERASYONUNDAN BOSNA ÇIKARTMASI

Çarşamba, 25 Eylül 2013 21:18 |

Muhtarlar Konfederasyonunun Bosna-Hersek’te Uluslararası Yerel Yönetimler konulu sempozyumu gerçekleşti.

Bölge Muhtarlar Federasyonu Başkanları ve Muhtarlar Konfederasyonu Yönetim kurulu üyeleri Genel Başkan Hüseyin Akdeniz Başkanlığında, Akdeniz Muhtarlar federasyonu Başkanı Ali Gülgen, Güneydoğu Muhtarlar Federasyonu Başkanı Hatip Şeran, Ege Muhtarlar Federasyonu Başkanı Ayşe Taylan, Doğu Anadolu Muhtarlar Federasyonu Başkanı Abdullah Butaku, İstanbul Muhtarlar Federasyonu Başkanı Kadir Delibalta, Karadeniz Muhtarlar Federasyonu Başkan yardımcısı Bekir Aktürk, İç Anadolu Muhtarlar Federasyonu Başkan Yardımcısı İbrahim Erşen, Genel Başkan Yardımcısı Akif Ak, Genel Sekreter Sevim Özsoylu, Kadın Kolları Başkanı Ayşem Möröy, Yerel Yönetimler Başkanı İdris Çakar ve Süleyman Kabaağaç, Avrupa Birliğinden Sorumlu Başkan İyigün Carlat ve Engin Kandemir, Teşkilat Başkan yardımcısı Mehmet Kestop, Disiplin Kurulu Başkanı Bülent Abdullah Özen, Basın danışmanları Erdem Noyan ve Mehmet Öztoprak ‘’Türkiye’de Muhtarlık Modelini’’anlattı.

Toplantıda açılış konuşmasını yapan Muhtarlar Konfederasyonu Genel Başkanı Hüseyin Akdeniz şunları söyledi: ‘’25 Eylül tarihinde Bosna- Hersek’in Başkenti Saraybosna’da, Bosna- Hersek Cumhurbaşkanı Bakir İzzetbegoviç, Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Menderes Türel, Ak parti Yerel Yönetimler Başkan yardımcıları Enver Yılmaz, Özcan Ulupınar ve Fatih Çiftçi, Bosna-Hersek’te Belediye Başkanlarının katıldığı ve sempozyumda oturum başkanlığını Todai Yerel Yönetimler Bölüm Başkanı Prof. Dr Kamil Ufuk Bilgin’in yaptığı, ayrıca Gazi Üniversitesiden Prof. Dr. Kemal Görmez, Hacettepe Üniversitesiden Doç Dr M.kemal Öktem ve İçişleri Bakanlığıdan Dr İlker Demiröz katıldığı toplantıda, katılımcılara teşekkür ederek Muhtarlık konusunda Dünyada model ülke olan Türkiye’nin bu modeli ilk defa bir dış ülkede anlatılmsının önemine dikkat çekti

Akdeniz konuşmasında şu noktalara değindi:Türkiye Cumhuriyetinde Yerel Yönetimler, Anayasanın 123 ve 127 ci maddelerinde; ‘’Mahallî idareler; il, belediye veya köy halkının mahallî müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileridir’’şeklide tanımlanır.

Türkiye Cumhuriyetinin en alt yerel yönetim birimleri, 442 sayılı Köy kanunu ile Köy yönetimi ve yine 4541 sayılı Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanun ile yasal güvence altına alınan Mahalle yönetimi olmak üzere ikiye ayrılır.

442 Sayılı Köy kanununda Köyün tanımı: Nüfusu iki binden aşağıda olan, Cami, mektep, otlak, yaylak, baltalık gibi orta malları bulunan ve toplu veya dağınık evlerde oturan insanlar bağ ve bahçe ve tarlalarıyla birlikte olan yerleşim alanlarına köy denir. Köyler, Köy halkının seçimler yoluyla seçtiği Muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. Bu yönetim biçimin esasları 442 sayılı köy kanunun,13-14 cü maddesinde köyün ve köylünün göreceği işler açıkça belirtilmiştir. Yine Köy, Kanununda ‘’devlet ve köy işleri’ başlıklı 35 ci maddesinde’Muhtar ve İhtiyar heyetinin görev ve vazifeleri sıralanmıştır.

Bir diğer en alt Yerel Yönetim birimi ise, 4541 sayılı kanunda; tüzel kişilik sıfatı taşımayan ancak belediye sınırları içinde meskun alanlarda yer alan ve bu belirli sınırlar içinde yaşayan hemşerilerle ilgili bazı hizmetleri gören birim Mahalledir. Mahalle yönetimi, 5393 sayılı Belediye kanunun 9 maddesinde Kurulması, Kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi ve sınırlarının tespit edilmesi yetkisi Belediye Meclisinin yetkisine bırakılmıştır.Türkiye’de yeni çıkarılan 6360 Sayılı Büyükşehir kanununda 500 nüfustan az yerleşimlerde mahalle kurulamaz ifadesi yer almıştır.

Yukarıda belirttiğimiz en alt yerel yönetim biçimini yöneten, muhtar kimdir?

MUHTAR: Türk toplumunun tarihsel-geleneksel nitelikleri ile ortaya çıkmış bir kavramdır. Muhtar, Köy ve Mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla ortak ihtiyaçları belirlemek, Köy ve mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek, İl özel idaresi belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerini yürütmek, Köy ve mahalle ile ilgili konularda görüş bildirmek, diğer kurumlarla iş birliği yapmak ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmakla yükümlü kişidir. Başka bir deyişle; söz sahibi, seçilmiş, eren, ihtiyar anlamı da taşımaktadır.

Türkiye’de 34.283 köy ve 19.122 mahalle olmak üzere toplam 53.405 muhtar bulunmaktadır. Bu sayı Ülkemizde çıkarılan 6360 sayılı Büyükşehir yasası ile Büyükşehirlerde bulunan Köylerin mahalleye dönüşmesiyle 2014 yılında yapılacak mahalli seçimlerde değişecektir. Bazı beldelerinde mahalleye dönüşmesiyle köy sayısı 18.446’ya düşecek ve mahalle sayımız ise 34.692’ye yükselecektir. Dolayısıyla 2014 mahalli seçimlerinde 50.138 muhtarlık seçimlere girecektir.

Türk yerel demokrasisi içinde Köy ve Mahalle Muhtarlarımızın seçilme esasları 2972 sayılı “Mahalli idareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve ihtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 30, 31, 32, 33, 34 üncü maddelerinde belirtilen hükümler doğrultusunda yapılmaktadır. Muhtarlar doğrudan halktan aldığı oy ile seçilirler. Muhtarların yine seçimle gelen 4 azası bulunmaktadır.Bu nedenle herhangi bir siyasi kimlik taşımazlar. Yine Muhtarların Özlük hakları 1977 yılında çıkarılan 2108 sayılı ‘’Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik’’ yasası ile güvence altına alınmıştır. Ayrıca, görevlerini kötüye kullanan muhtarlar doğrudan İçişleri Bakanlığı tarafından görevden uzaklaştırılabilir.

Türkiye Cumhuriyeti devletinde İçişleri Bakanlığı, Mahalli idareler Genel Müdürlüğü birimine bağlı olan Muhtar’; Yerleşim yeri belgesi, Nüfus Cüzdanı Değiştirme belgesi gibi 24 kalemde belge üretme görevi verildiği gibi, Özellikle Köy Muhtarlarımıza Nikah Kıyma yetkisi verilmiştir. İl özel idaresi kanunu, Belediye kanunu, Nüfus ve Vatandaşlık kanunu, Posta ve Tebligat Kanunu, Orman kanunu, Ceza Mahkemesi kanunu, vergi usul kanunu vs 221 kanunda da görevleri belirtilmiştir. Bunun dışında özellikle Güvenlik güçlerinin yaptı ev aramalarında, doğrudan savcının talimatı ile yetkilendirilmiştir ve devlet ile vatandaş arasında gözlemci tayın edilmiştir. Yine, Belediye Emlak Komisyonunda doğrudan komisyon üyesi olarak görevlendirilmiş ve anlaşmazlıkların giderilmesinde kendisine verilen yetki gereği anlaşmazlıkları mahkemeye taşıma hakkı tanınmıştır.

Muhtarlarımızı Birlik Yönetimlerinde, Özellikle Türkiye’de uygulanan Köylere Hizmet Götürme Birliklerinde(KÖYDES) Kendi aralarında seçtikleri iki üye ile temsil hakkı tanınmıştır. Yine kendi aralarında seçtikleri bir köy ve bir mahalle muhtarı ile Sosyal yardımlaşma Kurullarında görev yapmaktadırlar. Muhtarlarımızın, Türkiye’deki Sivil Toplum Kuruluşlarının tüzüklerinde de önemli görevleri bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi Türkiye Ziraat Odaları Birliği kanununda il, ilçe ve köylerde birimlerinde seçilecek delegasyon seçimlerinde, sandık başkalığını muhtarlar yapmaktadır.

Türkiye’de Köy ve Mahalle yönetimi, 1829 Osmanlı -Türk geleneğinden gelen ve Cumhuriyetimize aktarılan 184 yıllık yerel yönetim biçimidir. Böyle bir geleneği yaşatmak ve Türkiye’nin ‘’muhtarlık sistemini’’ dünya ülkelerine bir model olarak tanıtması ve o ülkelerde uygulanması en demokratik model olacaktır. Merkezi-yerel idareyi temsil eden kurumları arasında siyasal barışın sağlandığı tek kurumun Muhtarlık olduğu unutulmamalıdır. Çünkü temsil ettiği gücü Türkiye Cumhuriyetindeki Mührü’ünden alan bu kurum, siyasallaşmamış tek çözüm merkezidir. Bu nedendir ki; seçmen Muhtarının 24 saat kapısını çalabildiği, ‘’siyasal’’ değil çözüm merkezi olduğunu bildiği bu kurumu kendisine daima yakın hissetmektedir. Keza bizlere göre dünyada örneği olmayan en önemli işlevi de, devlet kurumları arasındaki, iş yükünü çoğaltacak ve zaman zaman çatışma yaratacak ortamlardan uzak, vatandaşla devlet kurumlarını karşı karşıya getirmeyen aracı kurum olarak bu sistemde yerini almış olması önemlidir.

Bosna- Hersek’te ilk defa, Türkiye’deki dünyada, örneği olmayan muhtarlık sistemimizi anlattığımız için mutluyuz. Umarım Bosna- Hersek’te bu sistem uygulanarak dünyada ikinci uygulanan ülke olur. Bu duygu ve düşüncelerle bizleri burada kabul eden başta Bosna- Hersek Devletine, bizlere bu salonu açan değerli şahsiyetlere ve siz değerli katılımcılara sonsuz teşekkürlerimizi bildirir hepinize muhtarlar konfederasyonu yönetim kurulumuz adına saygılarımızı sunarız.

Daha sonra kursüye çıkan Ak parti Genel Başkan Yardımcısı ve Yerel Yönetimler Başkanı Mehemet Tevfik Menderes Türel ise şunları ifade etti: Böylesine önemli bir toplantının yapılmasında emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Geniş Bir heyetle Bosna- Hersekte bulunmaktan son derece mutluyuz. Konfederasyon Başkanımız ve çok değerli federasyon Başkanları ve yönetici ekibimizle Türkiye’deki yerel yönetimlerin her ayağını oluşturan bu arkadaşlarımız görünüyor ki derslerine çok iyi çalışmışlar. Umut ediyoruz ki bu toplantıdan iyi bir sonuç alarak Türkiye’ye döneriz’’dedi.

Diğer taraftan PTT’nin organizasyonunda, Bosna-Hersek tarihini içine alacak pul koleksiyon sergilendiği sempozyum büyük ilgi gördü. Muhtarlar Konfederasyonu olarak, muhtar kimliğini daha üst seviyelere çıkartmayı kendimize bir hedef seçmiştik.Programın açılış konuşmasını yapan Bos Bosna-Hersek’te b kimliği anlattığımızdan dolayı oldukça mutluyuz. dedi.