Nüfus Hizmetleri Kanun Tasarısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne geldi. Tasarıyla, il ve ilçe müftüleri de nikâh kıyma yetkisi veriliyor.
Türkiye Muhtarlar Konfederasyonu BaÅŸkanı Hüseyin Akdeniz Konuyla ilgili ÅŸu açıklamalarda bulundu; ‘’Hatırlanacak olursa Hükümetin 17 Åžubat 2015 TBMM Genel Kurul gündemine getirdiÄŸi ‘’Ä°ç Güvenlik Paketi’’ yasa taslağına ilave ettirdiÄŸimiz BüyükÅŸehir yasasıyla birlikte mahalleye dönüÅŸtürülen köylerin muhtarlarına tekrar nikâh kıyma yetkisi, yasanın bir bölümünün geri çekilen maddeleri içinde olduÄŸundan yasalaÅŸamamıştı. O paketin içinde de il ve ilçe müftülerine nikâh kıyma yetkisi yoktu.
Daha sonra BaÅŸbakan Sayın Binali Yıldırım 28.06.2016 tarihinde, Ak Parti Grup toplantısında nikâh kıyma yetkisini tekrar gündeme taşıyarak, muhtarları ve il ve ilçe müftülerini de içine alan ÅŸekilde Nüfus Hizmetleri Kanunun 22. maddesinde deÄŸiÅŸiklik yapılacağını ifade ediyordu.
Aradan geçen 13 aylık zaman dilimi içinde konu tekrardan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne geldi. Ancak bir farkla. Düzenlemenin içinden BüyükÅŸehir yasası ile mahalleye dönüÅŸtürülen köylerin muhtarları yok. Sayın BaÅŸbakanın grup toplantısında açıkladığı muhtarları da içine alan deÄŸiÅŸiklikten neden muhtarlar çıkarılmıştır? bunu henüz bilmiyoruz.
BüyükÅŸehir yasası ile köy tüzel kiÅŸiliÄŸi kaldırılan ve evlendirme yetkisi elinden alınan kısacası; rütbesi sökülen asker konumuna getirilen köy muhtarları artık mahalle muhtarlığı kanununa tabi. Muhtarlar bir tarafta Devletin en üst makamlarında itibar görürken, diÄŸer tarafta ise sürekli yapacakları görevler azaltılıyor. Bu bizlere bir ÅŸeyler anlatıyor olmalı.
Kanun üzerinde yetkileri ve sorumlulukları sürekli azaltılan muhtarların bu durumu ÅŸimdilik bir sorun teÅŸkil etmiyor gibi gözüküyor. Ancak gelecekte, kanunen yetkileri ve sorumlulukları tamamen yok olmuÅŸ bu müessesenin ne kadar daha yaÅŸatılacağı da ayrı bir tartışma konusu. ”Muhtar demokrasinin temel taşıdır.” diyoruz, ancak görev alanlarını sürekli azaltıyoruz. Bu kabul edilebilir deÄŸildir.
Muhtarlık müessesesi nasıl ki 1913 ve 1933 yıllarında her ne kadar halk arasında varlığını devam ettirse de hukuken varlığını yitirmesi sonucu kapatılmakla yüz yüze kalmış ve kaldırılmıştır. Åžimdi, biz yeni görevler isterken, yetki ve sorumluluklarımızın azaltılması hiç iyiye delalet deÄŸil. Muhtarlıkların yerine ihdas edilmek istenen baÅŸka bir düÅŸünce mi vardır? Mesela ‘’mahalle temsilciliÄŸi’’ gibi. Bunu da henüz bilmiyoruz. Ama bildiÄŸim bir ÅŸey var; ‘’Muhtarlar, sürekli özlük hakları ilgili durumu dillendirdiÄŸi sürece, yeni görev alanları yaratmadığı ve birlikte karar alma kabiliyetini geliÅŸtiremediÄŸi müddetçe onların varlığının devam etmesini istemeyen ve kendilerince ayak bağı olarak kabul edilen güçlere maÄŸlup olacaklardır.’’
Konfederasyon yönetim kurulu olarak görev sürecimizde her konunun takipçisi olduÄŸumuz gibi bu konunun da takipçisi olacağız. Muhtarlar soruyor; ”Ne oldu da muhtarlara nikah kıyma yetkisi vermekten vazgeçtiniz?” BüyükÅŸehir yasasıyla birlikte mahalleye dönüÅŸtürülen köylerin muhtarlarına tekrar nikâh kıyma yetkisi taslak metnin içinde yeniden deÄŸerlendirilmelidir. Aksi halde muhtar yakın bir gelecekte ‘’Muhtar ne iÅŸ yapar?’’ sorusuna muhatap kalacaktır.’’